Gmina Krasocin położona jest w zachodniej części woj. świętokrzyskiego. Granice gminy mają charakter naturalny i sztuczny. W jej zachodniej i północnej części biegną one wzdłuż rzek: Czarnej i Czarnej Strugi, które leży w zlewni Czarnej Włoszczowskiej, a także skrajem lasów. Pozostałe granice są sztuczne. Teren gminy znajduje się w makroregionie Wyżyny Przedborskiej, która dzieli się na 6 mniejszych jednostek fizyczno-geograficznych. Trzy z nich: Niecka Włoszczowska, Pasmo Przedborsko-Małogoskie i Wzgórza Łopuszańskie przechodzą przez teren gminy.
Niecka Włoszczowska swą budową i ukształtowaniem przypomina misę o płaskim dnie i uniesionych ku górze brzegach. W jej podłożu zalegają mezozoiczne margle z górnej kredy. Są one ułożone poziomo i przykryte na dużym obszarze pokrywą zlodowacenia środkowo-polskiego.
Ciekawym elementem urozmaicającym tutejszą rzeźbę są liczne wały wydmowe. Powstały one pod koniec zlodowacenia bałtyckiego. Największe zgrupowanie wydm, których wysokość względna wynosi do 16 m, występują w okolicach Chotowa, Ludyni i Czostkowa.
Środkowy obszar gminy zajmuje Pasmo Przedborsko-Małogoskie, które przebiega z północnego zachodu na południowy wschód. Tworzy ono naturalną granicę Niecki Nidy i jest najdalej wysuniętym na zachód pasmem Gór Świętokrzyskich.
Wzgórza Łopuszańskie stanowią rozległe zagłębienie między Pasmem Przedborsko-Małogoskim, a Pasmem Oblęgorskim. Obszar ten budują utwory najwyższego triasu i jury.
Walory przyrodnicze gminy
Gmina posiada ciekawe walory przyrodnicze. Znajdują się tutaj spore obszary leśne, które stanowią około 40% powierzchni gminy. Porastają one przede wszystkim tereny zachodnie i północne gminy. Są tutaj bory suche, wilgotne, bagienne, mieszane, itd. Średnia wieku to tylko 35 lat ale znajdują się enklawy gdzie drzewostan liczy ponad 100lat. Na uwagę zasługują pojedyncze dęby w wieku 200-300lat w okolicy Zabród, Świdna i Krasocina. Prawdziwa leśna perła w gminie jest Przedborski Park Krajobrazowy, a w szczególności ols jesionowo-olchowy zlokalizowany na północ i wschód od Oleszna. Jest on największym takim obszarem w Polsce Centralnej. Najcenniejsze obszary olsu są obecnie chronione jako Rezerwat Oleszno, który zajmuje powierzchnie ponad 262ha. To tutaj swoje legi wyprowadza największa populacja żurawia w woj. świętokrzyskim w liczbie kilkunastu par, tutaj również swój rewir ma orzeł bielik (rewir udokumentowany od 1998 roku). Jest to obszar niedostępny, szczególnie latem, kiedy to roślinność jest tak gęsta i wysoka ze nie sposób jej przemierzyć – można śmiało tu mówić o Krasocińskiej Amazonce J. Z opowiadań ludzi wynika, że tereny wokół Starej Czarnej były rajem dla ptaków do czasu kiedy ją nie zmeliorowano i wybudowano sztucznie Nową Czarną. Zniknęły tak ciekawe gatunki jak kulik wielki (historyczne stanowiska na Mokrym Lesie koło Zabród), krwawodziób, rycyki (ostatnie stanowiska w 2007roku koło Wojciechowa), zmniejsza się liczebność czajki.
Na terenie gminy zlokalizowanych jest kilka kompleksów stawów rybnych, gdzie można spotkać ciekawe ptaki. Największe kompleksy są w okolicy Chotowa, Ludyni, Ostrowa i Wojciechowa.
Kolo wsi Rogalów swoja kolonie maja czaple siwe w ilości około 30 par. Choć właściciele stawów rybnych nie darzą sympatia tego gatunku to należy pamiętać ze nie wolno tego gatunku płoszyć, niszczyć ich gniazd zgodnie z ustawa o ochronie przyrody.
Najciekawsze miejsca na podglądanie zwierząt a w szczególnie ptaków w gminie Krasocin to:
- Kompleks stawów Chotowskich i okoliczne podmokle laki
- Stawy rybne Czerwonka
- Fryszerka kolo Ewelinowa i okoliczne laki
- Stawy rybne w okolicy Ludyni
- Czarna Stara w okolicy Ostrej Gorki z podmokłymi lakami
- Okolice Oleszna i Czarna Wloszczowska
- Pasmo Przedborsko-Małogoskie w okolicy Bukowy, Lipia, Świdna z pięknymi starymi wierzbami i Oleszna
- Wielkie obszary łąk kośnych i podmokłych w dolinie Nowej Czarnej: w okolicy Brygidowa, Karolinowa, Wojciechowa, Mieczyna.
Przyroda gminy w obiektywie i filmie
W ostatnich latach oblicze przyrodnicze gminy Krasocin udaje mi się uwieńczyć na fotografii. Instytucje, osoby prywatne zainteresowane współpracą proszę o kontakt (podany na końcu artykułu).
Kilka amatorskich filmików mojego autorstwa można obejrzeć pod linkiem:
Jarząbek: http://www.youtube.com/watch?v=EsgN7vRDUWQ
Gegawy: http://www.youtube.com/watch?v=_KY3Q18uz7s&NR=1
Ortolan: http://www.youtube.com/watch?v=TdIJqJPdtqw&NR=1
Zurawie: http://www.youtube.com/watch?v=X-aeFSFlQhg&feature=related lub http://www.youtube.com/watch?v=HtkmiDm3wJs&feature=related
Rzadkie gatunki ptakow na terenie gminy Krasocin
(dane autora artykulu i z kartoteki TBOP)
Lp. |
Nazwa polska |
Nazwa łacińska |
Gatunek lęgowy |
Gatunek nielęgowy |
Stwierdzony |
|
w 2007r. |
przed 2007r. |
|||||
1 |
bąk |
Botaurus stellaris |
+ |
|
+ |
+ |
2 |
bączek |
Ixobrychus minutus |
+ |
|
+ |
+ |
3 |
czapla biała |
Egretta alba |
|
+ |
+ |
+ |
4 |
bocian czarny |
Ciconia nigra |
+ |
|
+ |
+ |
5 |
bocian biały |
Ciconia ciconia |
+ |
|
+ |
+ |
6 |
łabędź krzykliwy |
Cygnus cygnus |
|
+ |
+ |
+ |
7 |
świstun* |
Anas penelope |
|
+ |
|
+ |
8 |
rożeniec* |
Anas acuta |
|
+ |
|
+ |
9 |
trzmielojad |
Pernis aprivorus |
+ |
|
+ |
+ |
10 |
bielik |
Haliaeetus albicilla |
+ |
|
+ |
+ |
11 |
błotniak stawowy |
Circus aeruginosus |
+ |
|
+ |
+ |
12 |
błotniak zbożowy |
Circus cyaneus |
|
+ |
+ |
+ |
13 |
błotniak łąkowy |
Circus pygargus |
|
+ |
+ |
+ |
14 |
orlik krzykliwy |
Aquila pomarina |
+(?) |
|
+ |
+ |
15 |
rybołów |
Pandion haliaetus |
|
+ |
|
+ |
16 |
jarząbek |
Bonasa bonasia |
+ |
|
|
+ |
17 |
cietrzew |
Tetrao tetrix |
+(?) |
|
+ |
+ |
18 |
derkacz |
Crex crex |
+ |
|
+ |
+ |
19 |
żuraw |
Grus grus |
+ |
|
+ |
+ |
20 |
biegus zmienny |
Calidris alpina |
|
+ |
|
+ |
21 |
batalion |
Philomachus pugnax |
|
+ |
|
+ |
22 |
kulik wielki* |
Numenius arquata |
|
+ |
|
+ |
23 |
łęczak |
Tringa glareola |
|
+ |
|
+ |
24 |
rybitwa rzeczna |
Sterna hirundo |
|
+ |
+ |
+ |
25 |
rybitwa czarna |
Chlidonias niger |
|
+ |
|
+ |
26 |
puszczyk uralski |
Strix uralensis |
+(?) |
|
|
+ |
27 |
lelek |
Caprimulgus europaeus |
+ |
|
+ |
+ |
28 |
zimorodek |
Alcedo atthis |
+ |
|
+ |
+ |
29 |
dzięcioł zielonosiwy |
Picus canus |
+ |
|
|
+ |
30 |
dzięcioł czarny |
Dryocopus martius |
+ |
|
+ |
+ |
31 |
dzięcioł białoszyi |
Dendrocopos syriacus |
+ |
|
+ |
+ |
32 |
dzięcioł średni |
Dendrocopos medius |
+ |
|
+ |
+ |
33 |
lerka |
Lullula arborea |
+ |
|
+ |
+ |
34 |
świergotek polny |
Anthus campestris |
+ |
|
|
+ |
35 |
jarzębatka |
Sylvia nisoria |
+ |
|
+ |
+ |
36 |
muchołówka mała |
Ficedula parva |
+ |
|
+ |
+ |
37 |
wąsatka* |
Punurus biarmicus |
|
+ |
|
+ |
38 |
gąsiorek |
Lanius collurio |
+ |
|
+ |
+ |
39 |
ortolan |
Emberiza hortulana |
+ |
|
+ |
+ |
+(?) – prawdopodobnie lęgowy lub lęgowy na terenach przylegających do Nadleśnictwa Włoszczowa.
Jeśli widziałeś rzadki gatunek ptaka to koniecznie zkontaktuj się ze mna (kontakt na koncu artykułu).
W szczegolności chodzi o gatunki takie jak:
- jarząbek, cietrzew,
- orlik krzykliwy, orzeł bielik, błotniak łąkowy, błotniak zbożowy, rybołów
- rycyk, krwawodziób, kulik wielki
- dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł białoszyi, dzięcioł białogrzbiety
- świergotek polny, wąsatka
- puszczyk uralski, puchacz, pójdzka, płomykówka
- bączek, czapla biała
Opracował:
Pawel Grzegorczyk
Członek: TBOP, KOO
Email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Tel: 508 235 706